Kök hücre nedir? Kök hücre kelimesi başka bir hücreye farklılaşma yeteneği olan hücreleri tanımlak için kullanılan şemsiye terimdir.
Farkları var mıdır? Hücreler farklılaşma yeteneğine göre farklı isimler almaktadırlar. Anne ve babamızdan gelerek insan bedenini anne karnında oluşturan en temel en yetenekli hücre ve ondan türeyen çeşitli organ ve taslaklarını oluşturan kök hücreler bulunmaktadır. Erişkin hayatımızda bulabileceğimiz kök hücre kaynakları ne yazık ki mezenkimal kök hücreler ile sınırlıdır.
Mezenkimal kök hücreler birçok dokuda bulunan ve yara onarım veya organ yenilenmesinde bulunduğu ortam ve aldığı çevresel sinyaller doğrultusunda farklılaşım gösteren hücrelerdir.
Görevleri nelerdir? Embriyonik kök hücreleri yüksek büyüme ve iyileşme potansiyelleri nedeniyle hakkında yazılan çizilen çok sayıda bilgi dolaşıyor olsa da etik sorunlar nedeniyle tedavide kullanılmamaktadır. İnsan vücudundaki dokular yenilenmek ve yaraların onarımı için mezenkimal kök hücreler görevlidirler. Kök hücreler bulundukları ortamdaki dokulara benzeyerek (farklılaşarak) çoğalırlar.
Erişkin kök hücreleri nelerdir? Onlar vücudun tamircileridir. Yaralanmaların olduğu dokularda kimyasal veya enfektif hasarların onarımı için gerektiğinde eyleme geçmek için hazır şekilde çeşitlidokularda içinde yaşıyorlar. Birçok doku kendi dokusunu birebir onarmamaktadır. Mezenkimal kök hücreler ise genelde bağ dokusu ile iyileşmeyi yönetirler. İyileşme ve onarım potansiyeli bu nedenle bağ dokusunda en başarılı olmaktadır. İskelet sistemi bu gruptadır.
Yetişkin Mezenkimal kök hücrelerinin türleri nelerdir?
En yaygın hematopoetik (kan yapıcı) kök hücre (HSC-CD 34+) bilinir. Bu hücreler dolaşımdaki kan veya kemik iliğinden elde edilirler. Kolay elde ediliyor olmalarından dolayı sıklıkla kalp ve damar uygulamaları gibi sınırlı bir grup hastalık tedavisinde denenmiş etkili olduğundan tam emin olunamamıştır. Yine de "kök hücre" tedavisi olarak daha az yararlı hücreler olmasına rağmen kemik iliğinden toplanan kandan elde edilen hücre olarak tedavilerde kullanılırlar. Doku onarımı ile ilgili olarak yapılan araştırmalarda en sık erişkin kök hücre türü olarak Mezenkimal Kök hücreler(MKH) kullanılırlar.
Ortopedik uygulamalarda kök hücre kullanımı nelerdir?
Kemik iliğinden türetilmiş ve yağ dokusundan elde edilmiş olmak üzere iki ayrı kaynaktan MKH kullanmaktayız. Kemik iliğinden türetilmiş kök hücrelerin kemik iliğinden bir iğne aracılığıyla alınıp ayrıştırılması ile elde edilirler. Kemik iliği aspirasyonu çok zor bir işlem gibi algılanmasına rağmen hastalar tarafından genelde konforlu bir işlem olarak adlandırılırlar. MKH’nın ikinci tipi yağ dokusundan(yağ) elde edilir. Bu teknikte liposuction adı verilen kişiden yağ alma süreçleri kullanılır. Ortopedik uygulamalar için yağ MKH'ın sürekli olarak üretilen yağ ve kemik iliğinden alınmasının sebebi bundandır.
Kıkırdak tamirleri, onarımı ya da kemik ve yumuşak hasar ve yaralanmalarının onarımı, kemik iliği kökenli MKH’lardan yapılması köken benzeşmesinin temeline dayanmaktadır. İyileşmeyen bir kırığın kaynaması veya eklem dokusundaki kıkırdak onarımı için kemik iliği bulunmaz benzerlikte bir (homolog) kaynaktır.
Kıkırdak sorunları ile karşılaşıldığında altındaki kemikte mikro-kırık yapma suretiyle kök hücreler ulaşma isteği bu sebepten ortaya çıkmıştır.
BİZ SİZİ ARAYALIM
