Artroskopi Nedir?

Artroskopi eklemlerdeki rahatsızlıkların tanı ve tedavisi için anestezi altında kapalı yöntemle müdahale edilmesini sağlayan minimal bir cerrahi tedavi yöntemidir.

1960 yılından 1980 e kadar tanı amaçlı kullanılan artroskopi, 1980 den itibaren tedavi amaçlı kullanılmaktadır. Ortopedi branşında en çok kullanılan cerrahi tedavi yöntemidir.

Artroskopi 0,5 cm kadar küçük kesiler yapılarak eklemlerin içine girilip mikro kamera ile görüntüleyerek eklem hasarlarının tanı, teşhis ve tedavi edilmesini sağlayan ortopedide yaygın olarak tercih edilen kapalı bir eklem cerrahisidir.

Artroskop sayesinde minimal kamera ile alınan görüntü 5 – 10 kat büyütülerek eklem içerisinin çok daha detaylı muayenesi mümkün olur.

Artroskopi görüntüleme ve eklem içi muayeneyi sağlarken yapılacak tedavi için kameranın tam karşısından gönderilen diğer cerrahi aletler kullanılır.

Artroskopi Nasıl Yapılır?

Artroskopi cerrahisinde genel ya da lokal anestezi altında artroskopik cerrahinin uygulanacağı ekleme en az 2 adet küçük kesi yapılıp ekleme girilerek fiber optik ışık kaynağı ve mikro kamera ile eklem içi görüntülenir ve eklem dejenerasyonları görerek tedavi edilir.

Artroskopik cerrahilerde eklemin birden fazla bölümüne müdahale edilebilir.
Bir den fazla yerde rahatsızlık var ise doğal olarak yapılacak küçük kesi sayısı da artar. Yapılacak tedaviler çeşitlilik gösterdiği için tedavi süresi de 30 ile 120 dk arasında değişiklik gösterir.

Artroskopi sayesinde tedavi sırasında eklem içinden fotoğraf ve video görüntüsü alınabilir.

Artroskopik cerrahilerde ekleme göre farklı artroskoplar tercih edilebilir  büyük eklemler için (diz, kalça, omuz) 4mm, küçük eklemler için (Ayak bileği, dirsek, el bileği) 1.9 – 2.7 mm lik ayrı çaplarda artroskop seçenekleri vardır.

Artroskopi ile Diz Ekleminde Yapılan Tedaviler

Artrokopi en fazla diz ekleminde tercih edilmekle birlikte omuz eklemi, kalça eklemi, ayak bileği, dirsek ve el bileğindeki rahatsızlıkların tedavisi içinde yaygın olarak tercih edilmektedir.

Diz artroskopisi: Artroskopinin diz eklem tedavilerindeki kullanımı

  • Diz eklem içinin detaylı muayenesi
  • Menisküs için hasarlı bölümlerin çıkarılması, kadavra ve ya suni menisküs takviyesi, menisküs yırtıklarının dikilmesi
  • Ön ve arka çapraz bağ yırtıklarının onarımları,
  • Eklem kıkırdağı onarımları ve Kıkırdak nakli
  • Eklem faresi (eklemde gezinen serbest cisimler)
  • Eklem zar iltihaplarının tedavisi ve eklem zarı çıkarımları
  • Başlangıç seviyesinde kireçlenmeler
  • Diz eklemindeki kırıkların tedavisi
  • Diz kapağı kaymalarının tedavisi
  • Eklem iltihaplarının tahliyesi
  • Eklem içi iyi huylu tümör ve kist çıkarılması
  • Eklem kısıtlıklıklarının açılması

Artroskopi ile diz tedavilerinin avantajları

  • Artroskopi diz ekleminde tanımlanamayan rahatsızlıklar için detaylı muayene imkanı sağlar.
  • Artroskopi kapalı bir cerrahidir ve diz eklemi tedavilerinde hasta konforu açısından son derece rahat ve yüz güldüren bir cerrahidir.
  • Artroskopi cerrahisinde diz eklemine kısmi kesiler yapılır ameliyat sonrası yaralar ve dikişler açık cerrahilere göre çok daha küçüktür ve çok daha hızlı iyileşir.
  • Diz ekleminin doğal yapısı mümkün olduğunca korunur ve gereksiz doku hasarı oluşturulmaz.
  • En önemli avantajı diz ekleminin her yerine ulaşılarak eksiksiz tedavi sunma imkanı vardır.
  • Açık cerrahilere göre hastanede yatılacak gün sayısı daha azdır ortalama 1 gün hastanede kalınır.
  • Açık cerrahilere göre ameliyat sonra hissedilen ağrı ve acılar daha azdır.
  • Açık yaralar çok az olduğu için fizik tedavi ve rehabilitasyona çok daha erken başlanabilir.
  • Ameliyat sonrası enfeksiyon riski açık cerrahilere göre çok daha düşüktür.

Artroskopik Cerrahi  ile Diz Tedavileri

Artroskopik Menisküs Tedavisi
Menisküs diz ekleminin stabilizasyonunu sağlayan kıkırdak dokularının arasında yastık görevi gören bir diz eklem dokusudur. Hasarlandığında diz eklem kemiklerini koruyan kıkırdak yapısı zarar görerek eklem sağlığının bozulmasına neden olur. Sağlıklı bir diz eklemi için menisküs dokusunun önemi büyüktür. Menisküs hasarları genellikle dizi zorlayıcı sporlarla ilgilen kişilerde olsa da basit burkulma, düşme gibi faaliyetlerde de oluşabilir.

Artroskopik (kapalı) menisküs tedavisi ise grade II ve daha büyük yırtık ve dejenerasyonlarda yapılır. Artroskopi yöntemi ile yırtılan menisküs dokusugenellikle dikilir  ama hasarlanan doku fazla ise  hasarlı kısım çıkarılır. Çıkarılan doku diz ekleminde boşluk oluşturacağı için yerine suni ve ya kadavra menisküs dokusu konularak diz eklem bütünlüğünün korunması önemlidir. Menisküs yırtıklarının sadece artroskopi ile dikilmesi tek başına tam şifa sunamayabilir.
Menisküs çıkarımı genelde dış menisküs deki kök yırtıklarında yapılıyordu artık günümüzde çıkarmaya gerek bırakmayan mini dikiş sistemleri bulunuyor ve menisküs dokusundan parça çıkarımını mümkün olduğunca yapmıyoruz.

Artroskopik diz menisküs tedavisinden sonra diz eklemi hücresel tedaviler (prp, kemik iliği kök hücre, yağ kök hücreleri) ile desteklenerek daha hızlı doku iyileşmesi sağlanabilir.

Artroskopik Çapraz Bağ Tedavisi

Diz eklem kemiklerinin bir arada kalmasını, dizin altındaki bacak kemiğinin eklemden ayrılıp gitmemesini sağlayan ön ve arka çapraz bağlarda oluşan yırtılmalar, hasarlar ya da tam kopmalarda artroskopi yöntemiyle hasarlı bağlar onarılır.  Kopan çapraz bağlar genel yapısı bozulmadı ise artroskopi ile dikilir, bağların kullanılamaz duruma gelmesi durumunda ise diğer bacaktan alınan tendonlar ile çapraz bağ yapılarak tedaviniz gerçekleştirilebilir.

Çapraz bağ kopması ilk defa oluştuğunda genelde hastanın mevcut bağı dikilebilirken tekrarlayan kopuklarda diğer bacaktan tendon alımı, suni bağ ve ya kadavra çapraz bağı kullanmak zorunlu hale gelebilir.

Hasta kendi sağlam bacağından tendon alınmasını tercih etmez ise kadavra’dan çapraz ve ya suni çapraz bağlar ile tedavisinin yapılmasını tercih edebilir.

Artroskopik diz çapraz bağ tedavisinden sonra diz eklemi hücresel tedaviler (prp, kemik iliği kök hücre, yağ kök hücreleri) ile desteklenerek daha hızlı doku iyileşmesi sağlanabilir.

Artroskopik Diz Kıkırdak Tedavisi

Tüm eklemlerde kıkırdak dokusu bulunur ve eklem kemiklerinin birbirine bakan kısımlarını kaplayan sert ve koruyucu bir dokudur. Kıkırdakların yapısında kanlanma ve sinir ucu bulunmaz bu nedenle kıkırdağı eklem sıvısı besler. Yapısı gereği yenilenmesi zor bir dokudur. Kıkırdak dokusu hasarlandığında belirtiler genelde ağrı, takılma, diz hareketlerinde kısıtlanma, dizde kilitlenme, diz eklem boşluğunda artış, diz eklemine güvensizlik gibi belirtiler gösterir. Belirgin kıkırdak hasarı nedenleri yaşlanma, eklemin aşırı kullanımı (müsabaka sporları yapanlar, maraton koşucuları vs ) düşme, çarpma, burkma ve travma gibi nedenlerle oluşan kıkırdak hasarlarına artroskopi yöntemiyle müdahale edilir.
Diz eklem kemiklerini koruyan kıkırdak dokusunda meydana gelen hasarlar artroskopi yöntemiyle büyük oranda onarılabilir.

Genç hastalarda spor ve travma sonucu kıkırdak hasarı kısmi bir alanda oluşabilirken ileri yaştaki hastalarda genellikle kireçlenme (osteartrit) e bağlı eklemin tamamını ilgilendiren bir kıkırdak hasarı görürüz.

Hasarlı kıkırdak dokusunun temizlenmesi, çıkarılan kıkırdak dokusunun yerine suni kıkırdak naklinin yapılması artroskopi ile mümkündür.

Kıkırdak hasarları diz eklem sağlığı açısından çok önemlidir kıkırdak hasarları tedavi edilmediğinde kendiliğinden iyileşmesi mümkün değildir ve hastada erken yaşta kireçlenme (osteartrit) gelişir hasta kısmi ve ya total diz protezi adayı olabilir.
Kıkırdak hasarlarında hasarın seviyesine göre tedavisi değişkenlik gösterir.

  1. Artroskopik Eklem Debridmanı: Artroskopi ile eklem içi görüntülenip hasarlı kıkırdak bölümünün traşlanmasıdır. Ayrıca radyofrekans tedavisinden de yararlanılarak pürüzsüz bir kıkırdak dokusu elde edilebilir.
  2. Mozaikplasti: Genç hastalarda özellikle travma sonucu eklemin yük taşıyan bölümlerinde oluşan kıkırdak hasarı ve kıkırdak kayıplarında hastanın kendi ekleminin yük taşımayan bölümlerinden 15 mm boy ve 6-8 mm çapında kemik ve kıkırdaktan oluşan silindir şeklindeki dokunun hasarlı kıkırdak bölgesine nakledilmesidir. Mozaikplasti kıkırdak hasarlarının 4 cm2 den küçük olduğu durumlarda artroskopik ve ya açık cerrahi olarak uygulanabilir.
    Avantajı hastaya kendi dokusundan yan etki riski taşımadan şifa sunmasıdır. Dejavantaşı ise sağlam eklem bölümünden bir miktar kıkırdağın daha fazla ihtiyaç duyulan bölüm için kullanılması ve kısmi bir boyutla sınırlı olmasıdır. Tedavinin uygulandığı bölgedeki iyileşme oranı %70 - %80 arasında memnuniyet sağlayabilecek boyuttadır.
  3. Mikro Kırık Yöntemi: Bu yöntem mozaikplastiye benzerlik gösterir ama 3 cm2 den küçük kıkırdak hasarları için geçerli ve başarılı olabilir.
    Mikro kırık tedavisi 3 cm2 den küçük kıkırdak hasarının olduğu bölgenin kıkırdak artıklarından temizlenip, açığa çıkarılan kemik dokusuna birkaç mm derinliğe kadar delikler açılarak,  eklem kemiğinin içinde bulunan kemik iliği kök hücrelerinin hasarlı alana ulaşmasını sağlayarak kök hücreler ile kemik ve kıkırdak dokusunda hücresel onarım sürecini başlatıp hasarlı dokunun olduğu yerde kıkırdak dokusunun görevini yerine getirebilecek biyolojik doku üretimini sağlamak ve oluşan boşluğun tamamlanmasını hedefler.
    Mikro kırık yönteminden sonra yeterli doku onarımının sağlanması için ekleme ortalama 4 hafta yük verilmemesi gerekir. Yük altındaki kıkırdakta yeterli hücresel onarım sağlanamaz. Eklemi yükten korumak tedavi sonrası çok önemlidir.
  4. Kıkırdak Nakli: Kıkırdak tedavilerindeki yeni yöntemlerden biri de kıkırdak naklidir. Tedavi yöntemi kıkırdak hasarı olan kişiden eklemin yük taşıman bölgesinden 2-3 mm lik örnek kıkırdak dokusu alınır, laboratuvar şartlarında kıkırdak hücresi çoğaltılır. Çoğaltma işlemi 2 – 3 hafta sürer ve elde edilen yeni kıkırdak dokusu hasarlı bölgeye nakledilir. Tedavinin avantajı biyolojik bir tedavi olması ve kıkırdak hasarı tedavisi için hasarlı dokunun boyut sınırının olmamasıdır. Tedavinin dejavantajı hastanın 2 kez cerrahi işlem yaptırmak zorunda kalması, ameliyathaneye girmesinin gerekmesi ve tedavinin maliyetinin yüksek olmasıdır.
  5. Çatı Ağlar (Skafoldlar): Çatı ağlar insan vücuduyla uyumlu biyolojik maddelerden yapılır. Temel olarak bunlara biyo – bozunur tedavi ürünleri diyebiliriz. Biyo bozunur tedavi ürünlerinin kullanımı gün geçtikçe artmaya deva mediyor. Çatı ağ implantlarından kıkırdak debridmanı ve mikro kırık gibi kıkırdak tedavi yöntemlerinden yeterince sonuç alınamadığında faydalanmak gerekir. Kıkırdak hasarının olduğu bölgeye çatı ağ implantı yapılarak vücudun kemik iliği kök hücreleri ile kıkırdak üretmesi sağlanır. Zamanla implant biyo bozunarak erir ve kıkırdak hasarı kök hücreler tarafından gerçekleştirilir.
  6. Prp tedavisi: Prp (Platelet Rich Plazma) tedavisi ile hasarlı kıkırdak dokusunda kalınlaşma ve onarım hedeflenir. Kanın kıkırdak onarımındaki olumlu etkisi oldukça sınırlıdır.  Prp tedavisinin esas görevi vücuda uygulandığı yerde kanama, dejenerasyon olduğunu bildirmek ve hasarlı bölgeye kök hücre göçü sağlamaktır. Hasarlı kıkırdak dokusuna ulaşan kemik iliği kök hücreleri hasarlı kıkırdakta onarım ve yeni kıkırdak dokusu üretimi yaparlar.

Artroskopik diz tedavilerinden sonra diz eklemi hücresel tedaviler (prp, kemik iliği kök hücre, yağ kök hücreleri) ile desteklenerek daha hızlı doku iyileşmesi sağlanabilir.

Artroskopik Diz Kireçlenme Tedavisi

Diz eklem kireçlenmeleri 50 yaş ve üzeri hastalarda kadınlarda erkeklere göre ortalama 2 kat fazla gördüğümüz koruyucu kıkırdak dokusunun yapısının bozulması, incelmesi, bitmesi sonucu oluşan eklem kemiklerindeki dejenerasyonun adıdır.
Kireçlenme ileri seviye eklem hasarıdır ve oluştuğunda eklem kemiklerinde oluşan hareketi kısıtlayıcı kemik çıkıntılarına ek olarak menisküsler, eklem sıvıları, çapraz bağlar da zarar görür.

Artroskopi yöntemiyle diz ekleminde başlangıç seviyesindeki kireçlenmelere müdahale edilerek eklemde temizlik yapılabilir ve hareket kısıtlayıcı kemik çıkıntıları traşlanarak eklemin hareket fonksiyonu artırılabilir. Eklemin hasarlanan bölümlerinin tıraşlanması kısmi şifa sağlar ama kireçlenme devam edeceği için çok uzun süreli bir şifa sunması beklenmelidir. İleri seviye eklem kireçlenmelerinde artroskopi yeterli gelmez kireçlenmenin seviyesine göre yüksek tibial osteotomi, kısmi diz protezi ve total diz protezi hastaya uzun süreli şifa sunabilmek için zorunludur.

Artroskopik diz tedavisilerinden sonra diz eklemi hücresel tedaviler (prp, kemik iliği kök hücre, yağ kök hücreleri) ile desteklenerek daha hızlı doku iyileşmesi sağlanarak eklemin doğal ömrü uzatılabilir.

Artroskopi ile diz tedavisi Sık Sorulan Sorular

  1. Artroskopi ameliyatından sonra hemen yürüyebilecek miyim?
    Cevap: Artroskopi genel bir diz eklemi tedavi yöntemidir ve diz eklemine kısmı bir tedavi uygulanabileceği gibi çok detaylı bir cerrahide yapılabilir. Dolayısıyla bir süre koltuk değneği ve baston gibi araçlardan destek almanız gerekebilir.
  2. Artroskopiden sonra ne kadar ağrım olacak?
    Cevap: Yapılan ameliyatın türü ve ağrı eşiğinize göre hissedilecek ağrı değişir ama genel olarak açık cerrahilerden çok daha az ağrı olur.
  3. Artroskopik cerrahi diz sorunlarımın çözümü için yeterli mi, başka tedavi almam gerekecek mi?
    Cevap: Bir çok hastamızda artroskopi ameliyatları yeterli gelmektedir. Bazı hastalarımıza ise ameliyat sonrası prp tedavileri ile ameliyat bölgesini desteklemeyi önerebiliyoruz. Prp ameliyat sonrası doku iyileşmesini hızlandırmaktadır.
  4. Artroskopiden sonra Fizik tedavi gerekebilir mi?
    Cevap: Özellikle menisküs ve çapraz bağ tedavilerinden sonra diz eklemini güçlendirmek için fizik tedavi ve rehabilitasyona ihtiyaç duyabilirsiniz. Sadece ameliyat olmak yeterli bir rehabilitasyon sağlayamayabilir.

BİZ SİZİ ARAYALIM


    Sayfa Görüntülenme Sayısı: 1.911